► Па-беларуску ► In English ● Latviski ► Po polsku ► На русском ► Українською
W tym roku Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych będzie obchodzony po raz 15.
W obliczu trwającej agresji Rosji na Ukrainę obchody 23 sierpnia nabierają niezwykle aktualnego wymiaru.
Dramat wojny rozgrywa się ponownie, przynosząc nowe ofiary totalitaryzmu współczesnej Rosji: w Buczy, Irpieniu, Borodiance, czy Mariupolu. Dziś, w dobie dezinformacji, szczególnie ważne jest opowiadanie o XX-wiecznej historii Europy w sposób możliwie transparentny, bez przyzwolenia na fałsz.
Zainicjowany w 2019 roku cykl spotów kampanii „Pamiętaj. 23 sierpnia” obejmuje krótkie filmy opowiadające o ofiarach totalitaryzmów, których odwaga i jawny upór wobec zła na trwale zapisały się w historii XX wieku. Materiały poświęcone są postaciom z Polski, Ukrainy, Rumunii, Estonii, Czechosłowacji, Litwy, Łotwy i Węgier, w tym:
- Władysławowi Bartoszewskiemu (1922–2015), polskiemu działaczowi społecznemu, historykowi i politykowi, więźniowi obozu koncentracyjnego w Auschwitz, żołnierzowi Armii Krajowej, kilkukrotnie więzionemu przez władze komunistyczne,
- Borysowi Romanczence (1926–2022), ukraińskiemu aktywiście, ocalonemu z Holocaustu, ofierze rosyjskiej agresji na Ukrainę,
- Doinie Cornei (1929–2018), rumuńskiej dysydentce, która w latach 80. XX wieku miała odwagę publicznie sprzeciwić się krwawym rządom komunistycznego dyktatora Nicolae Ceausescu,
- Ievie Lase (1916–2002), łotewskiej tłumaczce i nauczycielce języka francuskiego, która dwukrotnie trafiała do niewoli za działalność antyreżimową,
- Jaanowi Krossowi (1920–2007), estońskiemu poecie i pisarzowi, aresztowanemu w czasie niemieckiej okupacji Estonii, a następnie więzionemu przez NKWD i zesłanemu do łagrów,
- Kazimierzowi Moczarskiemu (1907–1975), polskiemu dziennikarzowi, pisarzowi, żołnierzowi AK, autorowi „Rozmów z katem”,
- Miladzie Horákovej (1901–1950), czeskiej polityk, skazanej na karę śmierci w okresie stalinizmu w Czechosłowacji,
- Julianie Zarchi, Litwince niemiecko-żydowskiego pochodzenia, doświadczonej przez oba totalitaryzmy,
- Żydówce Mali Zimetbaum i Polakowi Edkowi Galińskiemu, więźniom obozu koncentracyjnego w Auschwitz,
- Péterowi Mansfeldowi, najmłodszej ofierze represji na Węgrzech w 1956 r.
Międzynarodowej kampanii medialnej oraz outdoorowej w centrach europejskich stolic towarzyszy przypinka z napisem „Remember. August 23”. Ten symboliczny znak pamięci co roku zachęca polityków, dziennikarzy, artystów, działaczy społecznych, a także młodych ludzi z całej Europy do dyskusji na temat II wojny światowej i jej skutków. Przypinki rozdawane będą także w muzeach i miejscach pamięci w całej Europie, są też dostępne w siedzibie ESPS. Przypięcie znaczka czy udostępnienie jego elektronicznej wersji na portalach społecznościowych i stronie internetowej może stać się wyrazem wspólnej pamięci o ofiarach zbrodni totalitaryzmów.
- Więcej informacji o kampanii można znaleźć na stronie ENRS.
- Wszystkie filmy dostępne są także na profilu ENRS na YouTube.
- Przypinki rozdawane będą w muzeach i miejscach pamięci w całej Europie, w tym w Muzeum Okupacji Łotwy (Latviešu strēlnieku laukums 1, Rīga), są też dostępne w siedzibie ESPS (ul. Zielna 37, Warszawa).
